Félagsfræði 103

Hvað segir sagan um Egil Skallagrímsson um íslenska menningu þá og nú?

Veldu eitt:

a. Egill hafði engar menningarlegar forsendur til að haga sér á þann hátt sem hann gerði

b. Íslensk menning virðist hafa blómstrað á tímum Egils

c. Íslensk menning hefur lítið breyst.

d. Íslensk menning hefur tekið miklum breytingum frá tímum Egils 

Þeir sem eru svartir koma að meðaltali verr út á greindraprófum í Bandaríkjunum en þeir sem eru hvítir og eru því að meðaltali heimskari. Þessi fullyrðing er röng. Hvaða atriði að neðan er ekki réttur rökstuðningur sem hægt er að nota til að hrekja fullyrðinguna? (eitt rangt)

Veldu eitt:

a. Ekki er tekið tillit til þess að mun hærra hlutfall svartra en hvítra er með lesblindu 

b. Greindarprófin eru búin til af hvítum millistétta karlmönnum og endurspeglar því frekar menningu þeirra en mennigu svartra

c. Svartir hafa verið stimplaðir fyrir það að fá lægra í greind og stimpilinn gerir það að verkum að þeim gengur verr í greindarprófum

d. Ef svörtum er sagt að þeir séu að fást við verkefni fá þeir svipað meðaltal á greindarprófum og hvítir

Hvaða kenningu notaði kennari námskeiðsins til að reyna að varpa ljósi á vanrækslu þjóðfélagsins gagnvart voðaverkum sem framin voru á drengjum á unglingaheimilum á Íslandi?

Veldu eitt:

a. Afskiptaleysi viðstaddra

b. Kenningu Marx um uppruna kapítalismans

c. Kenningu Miller um afbrot 

d. Sjálfsvígskenningu Durkheim

e. Menningalegt arfgengi frávika

Rannsóknir á viltum börnum sýna að

Veldu eitt:

a. Þeir einir verða mennskir sem alast upp á meðal manna 

b. Að einstaklingar sem hafa alist upp lengi óháð mannlegu samfélagi eru fljótir að aðlagast

c. Að maðurinn er sjaldan háður félagslegum samskiptum

d. Mannlegar tilfinningar geta vel þroskast án tengsla við mannlegt samfélag

Hvað gæti verið dæmi um menningakima á Íslandi? (eitt rangt)

Veldu eitt:

a. Hópur Pólverja

b. Hópur bensínafgreiðslumanna 

c. Hópur Filippseyinga

d. Hópur unglinga

Hve hátt hlutfall Tutsi minnihlutans í Rawanda voru myrtir í fjöldamorðunum í landinu?

Veldu eitt:

a. 59%

b. 45%

c. 27,5%

d. 15%

e. 80% 

Þú kemur heim eftir að hafa verið að hitta viðhaldið (hjákonu) og byrjar að saka konuna þína um framhjáhald. Þetta er dæmi um..

Veldu eitt:

a. Frávarp 

b. Staðalfrávik

c. Staðalmynd

d. Stöðlun

e. Frávik

Menningarhyggja og kynþáttahyggja leiða af sér

Veldu eitt:

a. Aðskilnað hópa og mismunun 

b. Bætt lífsskilyrði víkjandi hópa 

c. Samheldni íbúa

d. Fjölbreyttara samfélag

Þrátt fyrir stigmögnun spennu í Rúanda var einn tiltekin atburður sem virðist hafa sett af stað þjóðarmörð í landinu. Hvaða atburður var það?

Veldu eitt:

a. Flugvél forsetans sem var hluti af Hutu var skotin niður 

b. Dóttir varnamálaráðherrans sem var Hutu var myrt á torgi í Kigali höfuðborg Rúanda

c. Árás á sendiráðið í Rúanda sem var stjórnað af Hutu

d. Sonur varnamálaráðherrans sem var Hutu var myrt á torgi í Kigali höfuðborg Rúanda

Hver myrti Kitty Genovese?

Veldu eitt:

a. Maggie Simpson

b. Karl Malone

c. Winston Moseley 

d. O.J. Simpson

e. Erwing Johnson

Mér er illa við að fara með þessum araba upp í flugvél og nenni ekki að tala við þessa ljósku því þær eru alltaf svo heimskar. Þetta er dæmi um 

Veldu eitt:

a. Staðalfrávik

b. Staðlaðar breytur

c. Stöðlun

d. Staðalvillu

e. Staðalmyndir 

Stofnun fyrir börn þar sem fram hafði farið hræðilegt ofbeldi á drengjum af hálfu starfsmanna og eldri drengja. 

Veldu eitt:

a. Breiðavík 

b. Barna og unglingageðdeild

c. Birta

d. Réttargeðdeild að Sogni

e. Kvíabryggja

Frá 6 mánaða aldri ólst Anna upp hjá afa sínum, sem þoldi hana ekki, og mömmu sinni sem var þroskaskert. Henni var komið í fóstur af barnaverndaryfirvöldum þegar hún var 5 til 6 ára gömul. Hvað segir saga hennar okkur?

Veldu eitt:

a. Að maðurinn sé félagsvera og að fara á mis við mannlegt uppeldi hefur mjög neikvæð áhrif andleg og líkamlega 

b. Að það að fara á mis við mannlegt uppeldi hefur mun meiri neikvæðar afleiðingar líkamlega en andlega

c. Að þroskaskert fólk eigi jafn auðvelt með að ala upp börn og aðrir

d. Saga Önnu segir okkur ekki neitt þar sem mamma hennar var þroskaheft og afi hennar geðbilaður

Unglingar, hippar, pönkarar eða afbrotahópar gætu verið dæmi um...

Veldu eitt:

a. Menningarhópa

b. Kynþátt

c. Menningarkima 

d. Staðalkima

e. Vestræna menningu

Hvaða skilgreining nær best yfir menningu sem heild?

Veldu eitt:

a. Allt áþrifanlegt í menningunni eins og hús, bílar o.s.frv.

b. Siðir, venjur og trúarbrögð ná utan um alla þætti menningar

c. Öll hegðun sem við lærum og er sameiginleg íbúum samfélagsins 

d. Hugmyndir fólksins um hvað sé ólíkt í samfélaginu

e. Huglægir þættir í umhverfinu sem ekki eru áþreifanlegir 

Í arabískri ritmenningu les fólk...

Veldu eitt:

a. ...frá vinstri til hægri

b. Upp og niður

c. Beint á ská

d. niður og upp

e. ...frá hægri til vinstri 

Ljóskur eru heimskar og Keflvíkingar eru ofbeldishneigðir væri dæmi um...

Veldu eitt:

a. Kynþáttafordóma

b. Frávarp

c. Staðalmyndir 

d. Huglæga menningu

Öll hegðun sem að við lærum og er sameiginleg íbúum samfélagsins kallast....

Veldu eitt:

a. Menning 

b. Huglægt siðferði

c. Siðir

d. Trú

e. Hlutlægt siðferði

f. Samfélagsgerð

g. Venjur

h. Félagsmótun

Hvað eru Breiðavík, Bjarg, Kumbarvogur og Silungapollur?

Veldu eitt:

a. Frístudarheimili á höfuðborgarsvæðinu

b. Félagsmiðstövar í Reykjavík

c. Vistheimili fyrir börn og unglinga 

d. Sumarbúðir fyrir stelpur og stráka

Hvítir Bandaríkjamenn töldu að svartir þrælar hefðu óstjórnlega löngun til hvítra kvenna meðan þeir sjálfir nauðguðu svörtum konum. Þetta er dæmi um.

Veldu eitt:

a. Staðalmynd

b. Frávarp 

c. Tros

d. Hjátrú

Á okkar dögum (í nútímanum) (eitt rangt)

Veldu eitt:

a. Situr meirihluti fátæklinga fastur á fæðingastað sínum og vegna menntunarskorts og getur ekki breytt aðstæðum sínum

b. Hefur bilið milli landa samfélaga minnkað og kallast það nútímavæðing

c. Trúir margt fólk í fátækari löndum því ekki að til sé fátækt fólk í Evrópu

d. Eru launavinna og ríkisborgararéttur helstu einkenni nútímavæðingar

e. Getur meirihluti mannkyns ferðast um heiminn og skoðað mismunandi lönd og staði 

Hvers vegna hefur þróunaraðstoð í Suður Ameríku og Afríku stundum mistekist (eitt rangt)?

Veldu eitt:

a. Sérfræðingar hafa ekki þekkt menningu, siði og venjur sem til staðar hefur verið í þróunarlöndum.

b. Sérfræðingar hafa nýtt þróunarfé í aðra hluti sem ekki hafa reynst þróunarlöndum vel og fé hefur oft ekki skilað sér til þróunarlanda 

c. Sérfræðingar hafa viljað heimfæra framleiðsluhætti vestrænnar menningar yfir á framleiðsluhætti þróunarríkja sem fara ekki alltaf saman

d. Sérfræðingar hafa ekki skilið þau viðmið og gildi sem til staðar eru í þróunarlöndum

Hvar fannst Ísmaðurinn

Veldu eitt:

a. Nálægt Kiel

b. Nálægt Hannover

c. Nálægt Ötzal 

d. Nálægt Damaskus

e. Nálægt Bern

Á meðan sumar stúlkurnar dansa og syngja, raka aðrar hárið af hinni 16 ára gömlu stúlku og mála síðan allan líkama hennar með rauðum lit. Hvaða atburður var að fara að eiga sér stað?

Veldu eitt:

a. Brúðkaup

b. Trúartaka 

c. Umskurður

d. Frávarp

e. Ferming

Hvað af neðangreindu er EKKI dæmi um þjónustustarf

Veldu eitt:

a. Flugmaður

b. Skólastjóri

c. Kennari

d. Sjómaður 

e. Leigubílsstjóri

Hvað er rangt um félagsleg festi?

Veldu eitt:

a. Þau eiga m.a. að tryggja öryggi einstaklinganna

b. Þau þróast í takt við breytingar í samfélaginu

c. Þau finnast í öllum samfélögum nema þeim allra frumstæðustu 

d. Þau kenna einstaklingum reglur samfélagsins svo einstaklingurinn og samfélagið geti lifað af

Hvað er rangt varðandi landbúnaðarsamfélög?

Veldu eitt:

a. Hægt að fjöldaframleiða vörur með vélum 

b. Grundvöllur fyrir stjórnmál og ríkjamyndun

c. Upphafið má rekja til uppfinningar plógsins

d. Bylting í jarðrækt og matvælaframleiðsla margfaldast

e. Auðsöfnun hefst

f. Fyrstu borgirnar verða til

Hvaða uppfinning kom fram sem gerði það að verkum að samfélög þróuðust og Landbúnaðarsamfélagið varð til?

Veldu eitt:

a. Rafmagn

b. Grafa

c. Plógur 

d. Páll

e. Gufuvél

Í hvaða samfélagsgerð ríkir mest jafnræði?

Veldu eitt:

a. Samfélagi veiðimanna og safnarar

b. Upplýsingasamfélaginu

c. Samfélagi pálabúskapar

d. Iðnaðarsamfélaginu 

e. Landbúnaðarsamfélaginu

Hvað er rangt varðandi hirðingjasamfélög?

Veldu eitt:

a. Meiri stéttskipting en hjá söfnurum og veiðimönnum

b. Þeir hafa enga formlega stjórnun 

c. Sagan nær 11.000 ár aftur í tímann

d. Sagan hófst þegar menn fóru að temja vilt dýr 

e. Þeir hafa ekki fasta búsetu heldur elta hjarðir

v

Sum samfélög hafa ekki formlega stjórnendur. Hvað heldur þessum samfélögum saman og forðar þeim frá stöðugum átökum?

Veldu eitt:

a. Embættismannakerfið

b. Ættarhópurinn 

c. Hugmyndir um öfuga verkaskiptingu

d. Regluveldi

Hvað eiga Akafólkið í Mið-Afríku, Búskmenn í suðvestur Afríku, Búskmenn í suð-vestur Afríku, Frumbyggja í Ástrálíu, Maóraranar í Nýja Sjálandi og Kaska Indjánar í Norðvestur Kanada sameiginlegt?

Veldu eitt:

a. Allir hafa sömu kynhlutverk (karla)

b. Allir hafa sömu kynhlutverk (konur)

c. Lifa af landinu eins og veiðimenn og safnarar 

d. Aðhyggjast öfug kynhlutverk

Hvað eiga inúítar mörg orð fyrir snjó?

Veldu eitt:

a. 40

b. 1000

c. 10

d. Ekkert

e. 100

Sú staðreynd að fólk á Indlandi hefur aðeins eitt orð yfir snjó en inúítar eiga fjölmörg sýnir..

Veldu eitt:

a. Að hugmyndir eru ekki endilega háðar viðmiðum

b. Að hugmyndir eru ekki alltaf háðar gildium

c. Afstæðni tungumálsins (að tungumálið stýri hugsun) 

d. Að hugmyndir mótast af ríkjaskipulagi

Hvað er rangt varðandi upplýsingasamfélagið?

Veldu eitt:

a. Eitt megin einkenni þess er að meira en helmingur íbúa starfar við þjónustu

b. Hefur líklega hafist upp úr seinni heimstyrjöld (1945)

c. Er afsprengi upplýsinga og þekkingabyltingar sem hefur fylgt þróun tölva

d. Verkalýðsfélög verða til og nútímavæðast 

Hvað er rangt varðandi safnara og veiðmenn?

Veldu eitt:

a. Samfélög safnara og veiðimanna eru ekki til í nútímanum 

b. Allir jarðarbúar og öll samfélög manna voru upphaflega safnarar og veiðimenn

c. Há dánartíðni í þessari samfélagsgerð

d. Friðsöm samfélög

e. Mikið jafnræði

f. Konur leggja meira til matar en karlar

g. Þau eru fámenn með 30 til 40 einstaklinga

Öll samfélög eiga það sameiginlegt að (eitt rangt)..

Veldu eitt:

a. Hafa stjórnskipulag 

b. Félagsmótun á sér stað innan þeirra

c. Verkaskipting sé til staðar 

d. Nýliðun eigi sér stað

Rannsókn Borgida og Rudman (1995). Ýfing (priming) gerði það að verkum að karlmennirnir í tilraunahópnum (sem höfðu horft á kynbundnu auglýsingar) voru ekki...

Veldu eitt:

a. Líklegri til að spyrja spurninga sem voru kynferðislegri (sexist) 

b. Líklegri til aðsitja nærri þeim

c. Líklegri til að lýsa þeim sem metnaðarfullum

d. Lýsa þeim sem vingjarnlegum

Hvað er andstæða þjóðhverfs hugsunarháttar?

Veldu eitt:

a. Afstæðishyggja 

b. Vísindahyggja

c. Þjóðernishyggja

d. Örhyggja

Hvað er átt við með alheimssamfélaginu? (eitt rangt)

Veldu eitt:

a. Stærsta samfélagsgerð sem við tilheyrum

b. Samskipti og upplýsingaflæði milli staða eru orðin mjög öflug

c. Allir jarðarbúar deila sömu sýn á lífið 

d. Við erum hluti af alhieimssamfélaginu