1/43
Topographie der Muskulatur - Diaphragma
Centrum tendineum (obere Abgrenzung des Diaphragmas; auf Höhe von ThXII)
Hiatus aorticus (zwischen Lig. longitudinale anterior und Lig. arcuatum medianum)
Hiatus oesophageus (links medial, an der Grenze zum Centrum tendineum)
Foramen venae cavae (rechts medial, durch das Centrum tendineum)
Topographie der Muskulatur - Bauchwand/ Rektusscheide
→ von vental nach dorsal!
obere Schicht
Linea alba (medial, mit Umbilicus)
Aponeurose des M. obliquus externus abdominis (+ Muskel)
M. pectoralis major
M. pectoralis minor
M. serratus anterior
mittlere Schicht
Aponeurose des M. obliquus internus abdominis (+ Muskel)
untere Schicht
Aponeurose des M. transversus abdominis (+ Muskel)
Fascia transversalis (dorsal des M. rectus abdominis)
Linea arcuata ("Austrittslinie" des M. rectus abdominis)
M. rectus abdominis
⇒ Rektusscheide (mediale; oberhalb der Linea arcuata):
die Aponeurose verschmelzen medial zur Vagina m. recti abdominis
Lamina anterior (der Vagina m. recti abdominis)
M. rectus abdominis
Lamina posterior (der Vagina m. recti abdominis)
Fascia transversalis
Peritoneum parietale (kleidet die Bauchhöhle innen aus)
⇒ Rektusscheide (mediale; unterhalb der Linea arcuata):
Lamina anterior (der Vagina m. recti abdominis)
M. rectus abdominis
Fascia transversalis (= Lamina posterior)
Peritoneum parietale (kleidet die Bauchhöhle innen aus)
Topographie der Muskulatur - Becken
(Darmräume eher unwichtig!)
Beckenraum (Cavitas pelvis)
obere Etage (Peritonealhöhle des kleinen Beckens)
mittlere Etage (subperitonealer Raum)
untere Etage (infraelevatorischer Raum)
Darmraum
Spatium profundum perinei (tiefer Darmraum)
Begrenzung: Fasciae diaphragmatis urogenitalis inferior (kaudal) und superior (kranial), M. transversus perinei superficialis (dorsal)
Enthält: M. transversus perinei profundus, M. sphincter urethrae, A. und V. pudenda interna, N. pudendus
Spatium superficiale perinei (oberflächlicher Darmraum)
Begrenzung: Fascia perinei superficialis (kaudal), Fascia diaphragmatica urogenitale inferior (kranial), M. transversus perinei superficialis (dorsal)
Enthält: Bulbus penis [Frau: Bulbus vestibuli], M. bubospongiosus, Endäste der A. und V. pudenda interna, N. pudendus, M. ischicavernosus
Muskulatur
⇒ die Schichtung der Muskulatur entspricht der allgemeinen Systematik, es kommen jedoch dazu:
Fasciae diaphragmatis pelvis superior und inferior (umgeben den M. levator ani)
Fasciae diaphragmatis urogenitalis superior und inferior (umgeben den M. transversus perinei profundus)
Systematik der Arterien (Brustwand)
Aa. intercostales posteriores I und II
Aa. intercostales posteriores III - XI (jeweis ein R. dorsalis, collateralis und ein R. cutaneus lateralis)
⇒ beide aus der A. intercostalis suprema (Truncus costocervicales der A. subclavia)
Aa. intercostales anteriores (aus der A. thoracica interna (dorsal der Rippen))
A. subcostalis (letzte Interkostalarterie = "A. intercostalis posterioris XII")
A. musculophrenica (lateraler Endast der A. thoracica interna, zum Diaphragma)
Systematik der Arterien (Rumpf)
vordere Rumpfwand
Rr. perforantes (der A. thoracica interna, nach ventrolateral)
A. epigastrica superior (medialer Endast der A. thoracica interna)
A. epigastrica inferior (Ast der A. iliaca externa (Ast der kaudalen Aortenbifurkation), vom Os pubis nach kraniomedial)
A. epigastrica superficialis (dorsal der A. epigastrica inferior aus der A. iliaca externa, nach medial)
A. circumflexa ilium superficialis (lateraler Ast der A. iliaca externa)
A. circumflexa ilium profunda (lateraler Ast der A. iliaca externa)
hintere Rumpfwand
Rr. dorsales (der Aa. intercostales posteriores)
R. cutaneus medialis
R. cutaneus lateralis
R. spinalis (zur Medulla spinalis)
Aa. lumbales ("kaudale Fortsetzung" der Aa. intercostales posteriores; jeweils ein R. dorsalis und spinalis)
A. sacralis mediana (entspringt kranial der Aortenbifurkation direkt aus der Aorta abdominalis)
seitliche Rumpfwand
A. thoracica superior
A. thoracoacromialis
A. thoracica lateralis
A. thoracodorsalis
⇒ alle aus der A. subclavia nach kaudal
Rr. cutanei laterales (der Aa. intercostales posteriores)
A. iliolumbalis (aus der A. iliaca interna nach lateral; jeweils ein R. iliacaus, lumbalis und spinalis)
Systematik der Venen (Einzugsgebiete der V. cava superior und V. azygos)
Vena cava superior (kranialer Teil)
V. intercostalis suprema (aus V. brachiocephalica (direkt aus V. cava superior))
Vv. intercostales anteriores (aus V. thoracica interna (V. subclavia))
V. epigastrica superior (medialer Endast der V. thoracica interna)
V. musculophrenica (lateraler Endast der V. thoracica interna)
V. thoracica lateralis (aus V. axillaris, nach medial)
V. thoracoepigastrica (aus V. axillaris, nach kaudal)
Vena azygos (an der WS)
Vv. intercostales superiores (rechts und links)
Vv. intercostales posteriores (kranial aus den Vv. intercostales superiores)
V. hemiazygos (kraniale, linke Abspaltung)
V. hemiazygos accessoria (kaudale, linke Abspaltung)
Vv. columnae vertebralis
Systematik der Venen (Einzugsgebiet der V. cava inferior)
V. lumbalis ascendens (direkter Ast der V. cava inferior; kaudal, links an der WS)
Vv. intercostales posteriores (mit dazugehörigen Arterien)
V. subcostalis (mit dazugehöriger Arterie)
Vv. lumbales (mit dazugehörigen Arterien)
V. iliaca communis (geht aus der Bifurkation der V. cava inferior hervor)
V. iliolumbalis (mit dazugehöriger Arterie)
V. sacralis mediana (mit dazugehöriger Arterie)
V. sacralis lateralis (parallel zur V. sacralis mediana)
V. iliaca externa (lateraler Ast der V. iliaca communis)
V. circumflexa ilium profunda (auf Höhe des Os pubis nach lateral)
V. epigastrica inferior (auf Höhe des Os pubis nach medial)
V. iliaca interna (medialer Ast der V. iliaca communis)
V. oturatoria
V. pudenda interna
V. femoralis (geht aus der V. iliaca externa nach Durchtritt durch den Canalis inguinalis hervor)
Vv. pudendae externae (mediale Abspaltung zu Beginn der V. femoralis)
V. circumflexa ilium superficialis (laterale Abspaltung zu Beginn der V. femoralis)
V. epigastrica superficialis (laterale Abspaltung zu Beginn der V. femoralis)
Systematik der Lympfgefäße und -knoten
rechter Venenwinkel (Angulus venosus dexter)
Ductus lymphaticus dexter (sammelt die Lymphe des oberen rechten Quadranten)
Truncus jugularis dexter (rechte Kopf- und Halshälfte)
Truncus subclavius dexter (rechte obere Extermität, rechte Brust- und Rückenwand)
Truncus bronchomediastinalis dexter (Organe der rechten Brusthöhle)
⇒ Abfluss in die V. jugularis interna und die V. subclavia (der rechten Seite)
linker Venenwinkel (Angulus venosus sinister)
Ductus thoracicus (sammelt die Lymphe der ganzen unteren Hälfte und des oberen linken Quadranten)
Truncus jugularis sinister (linke Kopf- und Halshälfte)
Truncus subclavius sinister (linke obere Extermität, linke Brust- und Rückenwand)
Truncus bronchimediastinalis sinister (Organe der linken Brusthöhle)
Trunci intestinales (Bachorgane, Lymphe sammelt sich zunächst in der Cisterna chyli)
Truncus lumbalis dexter und sinister (untere Extremitäten, um die Bifurkation der V. cava inferior)
Vasa lymphatica intercostalia (Intercostalräume)
⇒ Abfluss in die V. jugularis interna und die V. subclavia (der linken Seite)
Lymphknoten (ventrale Rumpfwand)
Nll. inguinales superficiales (lateral des Genitalbereichs)
Nll. axillares (in den Achseln)
Nll. cervicales
Nll. parasternales
Systematik der Nerven
ventrale und dorsale Äste der Spinalnerven
Rr. ventrales
Plexus cervicalis C1 - C4
Plexus brachialis C5 - Th1 (auch wenn es nur 7 HW gibt, gibt es 8 Spinalnerven der HWS)
Nn. intercostales Th1 - Th12
Plexus lumbalis Th12 - L4
Plexus sacralis L5 - S4
Plexus coccygeus S5 - Co2 (evtl. auch nur bis Co1)
Rr. dorsales
N. suboccipitalis C1
N. occipitales major C2
N. occipitales tertius C3
Rr. dorsales der Spinalnerven C4 - Co2
Innervation der Rumpfwand
Rr. ventrales/ Nn intercostales (Th1-12 versorgen den Großteil des vorderen und seitlichen Rumpfbereieches)
Rr. dorsales (Th1-12 versorgen die autochtone Rückenmuskulatur und Rückenhaut)
teilweise werden Teile des Rumpfes auch aus dem Plexus cervicalis, Plexus brachialis und Plexus lumbalis versorgt (z.B. Nn. supraclavicularis, N. thoracicus longus, N. ilioguinalis, etc.)
Aufbau der Spinalnervensegmente (31-32)
Radix posterior (sensible Fasern, afferent) und anterior (motorische Fasern, efferent)
Spinalganglion (Zusammenlauf der Radix posterior und anterior)
N. spinalis (kurzer Abschnitt zwischen Spinalganglion und R. meningeus)
R. meningeus (erster Abgang nach ventromedial)
R. communicans albus und griseus (Abzweigungen in den Grenzstrang)
R. dorsalis
R. ventralis
R. cutaneus lateralis (seitliche Abzweigung des R. ventralis)
R. cutaneus anterior (ventrale Abzweigung des R. ventralis)
Topgraphie - Epifasziale Leitungsbahnen und Allgemeine Innervationsgebiete
Dermatome
Jede Radix posterior (sensible Hinterwurzel) eines Spinalnerven innerviert einen bestimmten Hautbereich. Dieser ist vergleichbar mit dem jeweiligen Rückenmarkssegment und wird Dermatom genannt. (Die Dermatome des C5 - Th1 liegen in den oberen Extremitäten)
epifasziale Leitungsbahnen
ventral
A. thoracica interna; A. epigastrica superficialis
V. axillaris (V. thoracoepigastrica); V. femoralis (V. epigastrica superficialis, V. circumflexa ilium superficialis)
Rr. cutanei laterales und anteriores (z.T. auch Plexus cervicales und lumbales)
Topographie - Leitungsbahnen der Hals-/ Nackenregion
tiefe Skapularegion
A. transversa colli [cervicis (von ventral nach dorsal über den M. sternocleidomastoideus)]
R. profundus (descendens, durch den M. sternocleidomastoideus, zwischen M. serratus posterior superior und den Mm. rhomboidei; weiter kaudal über die Fascia thoracolumbalis)
R. superficialis (ascendens nach medial über den M. splenius capitis)
A. cervicalis profunda (am Proc. transversus des Atlas über den M. qbliquus capitis inferior nach dorsal; descendes nach medial unter M. semispinalis capitis)
A. suprascapularis (zunächst unter dem M. sternocleidomastoideus nach kaudolateral, dann dorsolaterl ascendens über die Scapula)
A. circumflexa scapulae (zieht kaudal des M. teres minor mit einem Ast nach medial, mit dem anderen nach lateral)
A. circumflexa humeri posterior (kaudal des M. teres minor, dorsal um den Humerus herum nach lateral)
⇒ entspringen alle direkt oder indirekt aus dem Truncus thyrocervicalis der A. subclavia
tiefes Nackendreieck
A. vertebralis (zwischen den Mm. obiquii capitis und M.rectus capitits posterior major nach dorsal, descendens in die A. cervicalis profunda)
N. suboccipitalis (C1; tritt an der selben Stelle wie die A. vertebralis nach dorsal)
N. occipitalis major (C2; kaudal des M. qbliquus capitis inferior nach kraniodorsal, durch den M. semispinalis capitis)
N. occipitalis tertius (C3; medial des N. occipitalis major)
A. occipitalis (zwischen M. semispinalis capitis und M. splenius capitis nach kranial, durchbohrt dort letzteren)
Topographie - Leitungsbahnen an der Vorderseite der dorsalen Rumpfwand und des Diaphragmas
Plexus lumbalis
N. subcostalis (kaudal des Lig. arcuatum laterale über den M. quadratus lumborum, lateral durch den M. transversus abdominis)
N. genitofemoralis (zunächst dorsal des M. psoas major nach kaudal, dann ventral; Durchtritt auf Höhe der Aortenbifurkation)
R. genitalis (medial)
R. femoralis (lateral)
N. iliohypogastricus (erst dorsal des M. psoas major, dann ventral des M. quadratus lumborum nach kaudolateral;durchtritt M. transversus abdominis und verläuft zwischen diesem und dem M. obliquus internus abdominis nach ventral)
N. ilioinguinalis (verläuft parallel zum N. iliohypogastricus; erscheint ventral nahe dem Funiculus spermaticus)
N. cutaneus femoris lateralis (erst dorsal des M. psoas major, dann ventral über den M. iliacus und gelangt kaudal durch die Lacuna musculorum auf die Fascia lata des lateralen Oberschenkels)
N. obturatorius (medial des M. psoas major im Becken)
Diaphragma
N. phrenicus
A. und V. pericardicophrenica
⇒ ziehen unterhalb der Fascia phrenicopleuralis über den lateralen Teil des Diaphragmas
Brust (Mamma)
Aufbau
Fettgewebe
Brustdrüse (Glandula mammaria)
Papilla mammaria (Brustwarze, Ausführungsgänge des Drüsengewebes)
Mamille (stark pigmentierter Warzenhoft, apokrine Schweißdrüsen und freie Talgdrüsen
Die Brust selbst liegt auf der Fascia pectoralis des M. pectoralis major
Aufbau der Brustdrüse
10 - 20 Einzeldrüsen (Lobi glandulae mammariae)
→ eigene Ausführungsgänge (Ducti lactiferi colligens) mit einem kleinen Milchsack (Sinus lactifer)
⇒ bei einer Drüse spricht man von einer TDLE (Terminalduktus-Lobulus-Einheit)
Versorgung und Innervation
Rr. perforantes der A. thoracica interna (= Rr. mammarii mediales des 2-4 Interkostalraumes); Rr. mammarii laterales der A. thoracica lateralis; direkte Äster der Aa. intercostales (Rr. mammarii)
V. thoracica interna; V. thoracica lateralis
Rr. mammarii laterales und mediales der 2. - 6. Interkostalnerven; Nn. supraclavicularis
Lympfgefäßsystem (Nll. axillares)
Level I: untere axilläre Gruppe (lateral des M. pectoralis minor)
Nll. axillares pectorales
Nll. axillares subscapulares
Nll. axillares laterales
Nll. paramammarii
Level II: mittlere axilläre Gruppe (auf Höhe des M. pectoralis minor)
Nll. axillares interpectorales
Nll. axillares centrales
Level III: obere, infraklavikuläre Gruppe (medial des M. pectoralis minor)
Nll. axillares apicales
Canalis inguinalis (Leistenkanal)
a
Hernien (allgemein)
a
Allgemeiner Wirbelaufbau
Corpus vertebrae (Wirbelkörper)
Arcus vertebrae (Wirbelbogen)
- Pediculus Arcus vertebrae (zwischen Gelenkfortsatz und Körper)
- Lamina Arcus vertebrae (Verbindung der Gelenkfortsätze)
⇒ begrenzen das Foramen vertebrae
Proc. spinosus (Dornfortsatz)
Proc. transversus (Querfortsatz)
Proc. articulatio superior (kranialer Gelenkfortsatz)
Proc. articulatio inferior (kaudaler Gelenkfortsatz)
Art. zygapophysialis zwischen Proc. articulatio superior und inferior zweier benachbarter Wirbel
Besonderheiten der Halswirbelsäule
Allgemein
Rippenrudimente bilden Procc. transversi:
- Tuberculum anterius (vordere Spange)
- Tuberculum posterius (hintere Spange)
⇒ bilden kranial die Sulcus n. spinalis (Spinalnerven nach lateral)
⇒ begrenzen das Foramen transversarium (Ateria vertebralis nach kranial)
Atlas (C1)
Arcus anterior atlantis (ventraler Knochenbogen mit medial sitzendem Tuberculum anterius)
Arcus posterior atlantis (dorsal sitzender Knochenbogen mit medial sitzendem Tuberculum posterius)
⇒ Sulcus a. vertebralis (Arterie statt Nerv)
Fovea dentis an der Innenseite des Arcus anterior atlantis
Massa lateralis atlantis (massenverstärkendes Seitenteil)
Axis (C2)
Dens axis (kranial abstehender "Kopf")
Facies articularis anterior (ventral am Dens axis)
Vertebra prominens (C7)
langer Proc. Spinosus (erster ertastbarer Wirbel)
C3 - C7
Proc. uncinatus seitliche Erhebung des Corpus vertebrae
Besonderheiten der Brustwirbelsäule
Fovea costalis superior (kranilaterale Gelenkfläche)
Fovea costalis inferior (kaudolaterale Gelenkfläche
Fovea costalis proc. transversus (laterale am Proc. transversus)
- Th I besitzt eine eigene Gelenkpfanne am oberen Rand
- Th X besitzt keine Fovea costalis inferior
- Th XI und Th XII besitzen eine seitlich liegende, komplette Fovea costalis
Incisura vertebralis superior (am Pediculus arcus vertebrae) und Incisura vertebralis inferior zweier Wirbel bilden das Foramen intervertebrale (auch bei LWS)
Besonderheiten der Lendenwirbelsäule
Procc. costales (laterale Rippenrudimente)
der Proc. transversus unterteilet sich in:
- Proc. accessorius (verschmolzen mit Proc. costalis)
- Proc. mamillaris
Kreuzbein (Os sacrum)
Basis ossis sacri/ Promontorium (Ansatz des 5. Lendenwirbels)
Apex ossis sacri ⇒ Os coccygis (verbunden durch Art. sacrococcygea)
Facies Pelvica (Vorderseite):
Foramina sacralia anteriora (ventral, Austritt der Sakralnerven I - IV))
Linea transversae (zwischen den Foramina)
Facies dorsalis:
Crista sacralis mediana (ehem. Dornfortsätze)
Crista sacrales mediales (ehem. Gelenkfortsätze)
- Proc. articularis superior (Gelenkfortsatz des 1. Kreuzbeinwirbels)
- Canalis sacralis (röhrenförmige Verbindung der Foramina vertebrales)
- Hiatus sacralis (kaudale Öffnung des Canalis sacralis)
- Cornua sacralia (rudimentäre Gelenkfortsätze des 5. Kreuzbeinwirbels)
Crista sacrales laterales (rudimentäre Querfortsätze)
Foramina sacralia posteriora (dorsal)
Pars lateralis und Tuberositas ossis sacri (knöcherne Vereinigung der Rippenrudimente mit den Querfortsätzen)
Facies auriculares (Ansätze der Beckenknochen)
Bandscheiben (Disci intervertebrales)
Anulus Fibrosus
- Außenzone (verbindet die knochernen Randleisten zweier Wirbelkörper)
- Innenzone (Kollagenfasern strahlen in die Deckplatten ein)
Nucleus Pulposus (Gallertkern)
hyaline Deckplatte (innerhalb der knöchernen Randleiste)
Facies intervertebralis (Kompakta mit Sporen zur Ernährung der Bacndscheibe)
Bandapparat der Wirbelsäule
Thorakolumbaler Bereich
Wirbelkörperbänder:
Lig. longitudinale anterius (ventral über die Wirbelsäule, mit jedem Wirbel verbunden)
Lig. longitudinale posterius (dorsal, durch die Foramina vertebrae)
Wirbelbogenbänder:
Ligg. flava (zwischen den Laminea arcuus vertebrae)
Ligg. interspinalia (zwischen den Dornfortsätzen)
Lig. supraspinale (von C7 zum Os sacrum, über die Dornfortsätze)
Ligg. intertransversaria (zwischen den Querfortsätzen)
Lig. nuchae (geht auf Höhe des C7 aus dem Lig. supraspinale hervor und zieht bis zur Protuberantia occipitale externa)
Halswirbelsäule
oberes Kopfgelenk:
Art. atlantooccipitale (Fovea articulares superior des Atlas → Condyli occipitales)
untere Kopfgelenke:
Art. atlantoaxialis mediana (Dens axis → Fovea dentis atlantis)
Art. atlantoaxialis lateralis (Proc. articulatio superior → Fovea articulatio inferior)
Membrana atlantooccipitalis posterior ("Lig. flavum" zwischen Atlas und Os occipitale)
Membrana tectoria (kranial verbreitertes Lig. longitudinale posterior)
Lig. cruciforme atlantis (Kreuzband unter Membrana tectoria)
Lig. transversum atlantis (zwischen Massae laterales atlantis, horizontal über Dens axis)
Faciculi longitudinales (vertikal über Dens axis)
Ligg. alaria (lateral auf Dens axis → Condyli occipitales)
Lig. apicis dentis (medial auf Dens axis → Vorderrand des Foramen magnum)
Becken (Ossa coxae)
Os ilium:
Crista iliaca (kranialer Rand, der sich in drei Linien unterteilt, die Ansätze von Muskeln darstellen)
- Labium internum (M. transversus abdominis)
- Linea intermedia (M. obliquus internus abdominis)
- Labium externum (M. obliquus externus abdominis)
Spina iliaca anterior superior
Spina iliaca anterior inferior
Spina iliaca posterior superior
Spina iliaca posterior inferior
⇒ Ansätze von Muskeln und Bändern
Fossa iliaca (Darmbeinfuge)
Linea arcuata (Knochenkante)
Os pubis:
Angulus subpubicus (männlich) / Arcus pubicus (weiblich; unterhalb der Symphysis pubica)
Pecten ossis sacri (Fortsetzung der Linea arcuata)
Eminentia iliopubica (Verbindungsstelle von Os ilium und Os pubis)
Tuberculum pubicum (Ansatz des Lig. inguinale)
Os ischii:
bildet mit dem Os pubis das Foramen obturatum
Tuber ischiadicum (Ansatz des Lig. sacrotuberale)
Spina ischiadica (Ansatz des Lig. sacrospinale)
Bänder des Beckens (Ossa coxae)
Lig. longitudinale anterius
Lig. sacrococcygeum anterius (ventrale Verbindung von Os sacrum und Os coccygis)
Ligg. sacroiliaca anteriora (ventrale Überbrückung des Gelenkspalts des Iliosakralgelenks)
Ligg. sacroiliaca posteriora et interossea (von Tuberositas iliaca zum Kreuzbein, dorsal)
Lig. iliolumbale (Verbindung des 4. und 5. Lendenwirbels mit der Crista iliaca; geht teilweise in die Fascia thoracolumbalis über)
Lig. inguinale (von Spina iliaca anterior superior zum Tuberculum pubicum; begrenzt den Canalis inguinalis (Leistenkanal))
Lig. sacrotuberale (von Spina iliaca posterior superior und Os sacrum/ Os coccygis zum Tuber ischiadicum)
Lig. sacrospinale (von Spina ischiadica zum lateralen Rand des Os sacrum/ Os coccygis; unterteilt das Foramen ischiadicum in Foramen ischiadicum majus und minus)
Membrana obturatoria (verschließt das Foramen obturatorium fast vollständig)
Foramina des Beckens mit durchtretenden Gefäßen und Nerven
Foramen ischiadicum majus (Unterteilung durch M. piriformis)
Foramen suprapiriforme:
- Arteria und Vena glutea superior
- Nervus gluteus superior
Foramen infrapiriforme:
- Arteria und Vena glutea inferior
- Nervus gluteus inferior
- Nervus ischiadicus
- Nervus musculi quadrati femoris
- Arteria und Vena pudenda interna
- Nervus pudendus
- Nervus obturatorius internus
Foramen ischiadicum minus (die Gefäße und Nerven kommen aus dem Foramen infrapiriforme und ziehen über die Spina ischiadica/ Lig. sacrospinaleins Foramen ischiadicum minus)
- Arteria und Vena pudenda interna
- Nervus pudendus
- Nervus obturatorius internus
Canalis inguinalis (Leistenkanal)
- Arteria und Vena testicularis
- Nervus testicularis
- Arteria und vena ductus dieferentis
- Nervus ductus dieferntis
- Nervus ilioguinalis
Aufbau von Rippen (Costae) und Brustbein (Sternum)
Rippen
Caput costae (Rippenkopf)
Collum costae (Rippenhals)
- Crista collum costae (kraniale Knochenkante)
Tuberculum costae (Rippenhöckerchen)
Corpus costae (Rippenkörper)
- Angulus costae (Rippenwinkel)
Sulcus costae (Sitz der Interkostalgefäße, kaudal an 2. - 10. Rippe)
1. Rippe:
kraniale Sulcus arteriae et venae subclaviae
Brustbein
Manubrium sterni (Handgriff, oberer Teil)
- Incisura jugularis (kraniomedial)
- Incisurae claviculares (kraniolateral)
Corpus sterni (Körper, Mittelstück)
- Incisurae costales (1. am Manubrium, 2. zur Hälfte auf beidem)
Proc. xiphoideus (Schwertfortsatz, unterer Teil)
Cartilagines costales (Verbindungsstücke von Rippen und Brustbein)
⇒ bilden Artt. sternocostales
Ligg. sternocostalia radiata (Perichondrien der Cartilagines costales → Vorderseite des Sternum)
⇒ überziehen das Sternum mit der Membrana sterni
Rippenwirbelgelenke mit Bandapparat
Rippenkopfgelenk
Art. capitis costae (Facies articularis capitis costae → Gelenkpfanne aus Fovea costalis superior und inferior)
- Lig. capitis costae intraarticulare (Crista capitis costae → Bandscheibe
- Lig. capitis costae radiatum (um die Gelenkkapsel)
Rippenhöckergelenk
Art. costotransversaria (Facies articularis tuberculi costae → Fovea costalis proc. transversi)
- Lig. costotransversarium laterale (Proc. transversus → Tuberculum costae)
- Lig. costotransversarium (Collum costae → Proc. transversus)
- Lig. costotransversarium superior (Collum costae → Proc. transversus der nächsthöheren Rippe)
Autochtone Rückenmuskulatur - Übersicht (lateraler Trakt)
M. ilicostalis lumborum
thoracis
cervicis
M. longissimus thoracis
cervicis
capitis
M. splenius cervicis
capitis
Mm. intertransversarii mediales lumborum
laterales lumborum
posteriores cervicis
anteriores cervicis
Mm. levatores costarum breves
longi
Autochtone Rückenmuskulatur - Übersicht (medialer Trakt)
Mm. interspinales lumborum
cervicis
M. spinalis thoracis
cervicis
Mm. rotatores breves
longi
M. multifundus
M. semispinalis thoracis
cervicis
capitis
Autochtone Rückenmuskulatur - Übersicht (Nacken-/ Kopfmuskulatur)
M. rectus capitis posterior major
minor
M. obliquus capitis superior
inferior